Zakrzewo

Nazwa miejscowości: ZAKRZEWO

Sołtys: MARCIN PUSZKO.

Liczba mieszkańców: 197 osób (dane na dzień 05.04.2017 r.).

Położenie: wieś  położona ok. 12 km na południowy – zachód od Prusic, w Kotlinie Żmigrodzkiej.

Typ miejscowości: wieś typu ulicówki z folwarkiem.

Ciekawostki: Krzyż przydrożny z 1983 r. stoi na skraju wsi, drewniany ołtarzykiem u podnóża, otoczony metalowym płotkiem. Drugi krzyż przydrożny w latach siedemdziesiątych XX w., metalowo- betonowy, ustawiony na betonowym cokole, wykładanym kamykami polnymi i kawałkami kolorowego szkła, na skrzyżowaniu ramion mały metalowy krzyżyk. Stoi na skrzyżowaniu w środku wsi. Znajdował się zespół dworski z XIX w. ale po 1945 r. zniszczony a następnie rozebrany. Pozostałości parku założonego w XIX w. ze starym drzewostanem m.in. dąb szypułkowy, kasztanowiec zwyczajny, klon jednolisty. Po wschodniej stronie drogi biegnącej przez wieś od jej południowego krańca do zespołu dworskiego ciągnie się szpaler ponad 100 letnich lip drobnolistnych. Po wojnie w folwarku był PGR, należący do Piotrkowic, w latach 90-tych zlikwidowany, po 1995r. część folwarku została rozebrana. Obok pod koniec lat 70 XX w. wybudowano dużą fermę bydła. Pod koniec lat 80. rozpoczęto budowę ośmiu domów mieszkalnych dla 40 rodzin (cześć zbudowana za rządów PGR a część przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa).

Nazwa miejscowości: RASZOWICE

Sołtys: MARCIN PUSZKO

Liczba mieszkańców: 181 osoby (dane na dzień 05.04.2017 r.).

Położenie: położona ok. 13 km na północny zachód od Prusic, w Kotlinie Żmigrodzkiej.

Typ miejscowości: wieś typu ulicówki z zespołem dworskim.

Historia: Nazwa ma charakter patronimiczny i wywodzi się od imienia „Rasz”. Przed 1945 r. używano nazwy Raschewitz. Znaleziska archeologiczne stwierdzają osadnictwo od co najmniej neolitu (4200- 1700 p.n.e.), szczególnie wiele znalezisk z kultury łużyckiej z końca epoki brązu i początków epoki żelaza, w szczególności z okresu halsztackiego (650-400 p.n.e.) Znaleziska kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich (0-375 r.) a także liczne pozostałości osad w wczesnego średniowiecza (przez 1250 r.). Najstarsza wzmianka historyczna o wsi pod nazwą Rassevichi pochodzi z dokumentu Henryka I Brodatego z około 1204 r. (mowa o 16 gościach - hospities wraz z rodzinami 83 mieszkańców). W 1351 r. jako właściciele wymieniani są Mikołaj i Jakub synowie Klemensa z Raszowic (Rasseuichi), w 1454 r. właścicielem był Jan Budke (Radziewitz). W 1476 r. Mikołaj Bojca sprzedał część wsi zasiedloną na prawie polskim Wincentemu Kapat. W spisie z 1780 r. wymieniono: dwa folwarki, szkołę ewangelicką, 5 kmieci, 31 zagrodników, 1 murarza, oraz 228 mieszkańców. W 1844 r.  (jako właściciel wsi wymieniony został Pilasty) wymienia się: 67 domów, 364 mieszkańców (w tym 12 katolików), szkoła ewangelicka, pałac oraz folwark, 2 wiatraki, 7 rzemieślników oraz 10 warsztatów tkackich, browar i gorzelnię.

Ciekawostki: Ciekawostką w jej lokacji jest wieloczłonowość lokacyjna, część wsi rządziła się zasadami prawa polskiego zaś druga część innym prawem. Stosunki własnościowe były niestabilne ponieważ właściciele wsi zmieniali się w krótkim czasie wielokrotnie. W 1830 r. istniała: szkoła ewangelicka, dwa wiatraki, dziesięć warsztatów tkackich, później odnotowano także gorzelnię z browarem oraz 348 mieszkańców. Po 1867 r. liczba mieszkańców a także zabudowa wsi uległy redukcji. W tym też czasie przebudowano osiemnastowieczny pałac, następna jego przebudowa miała miejsce ok. 1900 r. Po 1945 r. pałac wraz z folwarkiem należał do PGR i niestety uległ dewastacji. Po 1994 r. Pałac i folwark przejęła na własność spółka „Dobra ziemia” i rozpoczęła remont oraz odnowę parku. W 1980 r. przebudowano dawny budynek szkoły. Dwór zbudowany ok. 1844 r. gdy właścicielem był Pilasty, gruntownie przebudowany ok. 1860 r., następnie ponownie przebudowany w 1900 r. Budynek na rzucie „L” korpus główny piętrowy, skrzydło wschodnie parterowe. Korpus siedmioosiowy, szczyty czteroosiowe, skrzydło trzyosiowe. Na korpusie dach czterospadowy kryty dachówką, na skrzydle taras z wejściem z piętra, otoczony balustradą. Gzyms cokołowy, międzykondygnacyjny, wieńczące i częściowo podokienny parteru. Okna i blendy w profilowanych obramowaniach, w szczytach pod oknami piętra prostokątne płyciny z dekoracjami w tynku, o motywach roślinnych. W fasadzie płytki ryzalit środkowy. Park o powierzchni ok. 4 ha założony w XIX w. z wykorzystaniem starego drzewostanu m.in. buk pospolity, dąb szypułkowy, kasztanowiec, głogi, klony, lipy i inne. zachowały się niektóre aleje i polany. Na skraju parku, na  wschód od pałacu znajduje się staw o powierzchni ok. 0,4 ha. W parku znajdują się drzewa o wymiarach pomnikowych oraz głazy narzutowe. Szkoła Podstawowa w Raszowicach (filia szkoły w Piotrkowicach) funkcjonowała do 2013? Budynek z ok. 1900 r., przebudowany ok. 1980 r. z zatarciem cech stylowych. Piętrowy, murowany, tynkowany. Ale względu na zły stan techniczny budynku zdecydowano przenieść do wyremontowanego budynku w Strupinie. Do czasu wybudowania świetlicy wiejskiej w Raszowicach była szkoła będzie udostępniona dla mieszkańców. W późniejszym czasie planowane jest przekształcenie na mieszkania komunalne.