#SEGREGUJna5 - Segregacja obowiązkiem wszystkich właścicieli nieruchomości

SEGREGACJA OBOWIĄZKIEM WSZYSTKICH WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI

Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości.

Jedną z najistotniejszych zmian jest nałożona na mieszkańców selektywna zbiórka odpadów komunalnych obejmująca co najmniej następujące frakcje odpadów: papier, metal, tworzywo sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady. Wynika z tego, iż każdy zobowiązany jest segregować odpady. W przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku w zakresie selektywnego zbierania odpadów, podmiot odbierający odpady komunalne przyjmuje je jako zmieszane i powiadamia gminę. Burmistrz na podstawie powiadomienia obowiązany jest wszcząć postępowanie w sprawie określenia wysokości opłaty w drodze decyzji. W takim przypadku stosuje się podwyższoną stawkę opłaty, której wysokość ustala rada gminy, przy czym podwyższona stawka nie może być mniejsza niż dwukrotność i większa niż czterokrotność stawki opłaty w przypadku selektywnej zbiórki odpadów. Zgodnie z przepisami zasada karania wyższą stawka dotyczy również nieruchomości wielorodzinnych. Stosuje się tam odpowiedzialność zbiorową, jeśli z obowiązku segregacji nie wywiąże się jedno gospodarstwo wyższą opłatę mogą ponieść wszyscy.

Kolejna zmiana dotyczy możliwości uzyskania zwolnienia w części z opłaty w przypadku właścicieli nieruchomości jednorodzinnych kompostujących odpady ulegające biodegradacji w przydomowych kompostownikach. Właściciel takiej nieruchomości zobowiązany będzie do złożenia nowej deklaracji z informacją o posiadaniu kompostownika i kompostowaniu w nim odpadów ulegających biodegradacji.

Głównym powodem zmian są wymagania unijne co do poziomu recyklingu. Ustawa określa m. in. to, iż do grudnia 2020 r. gminy są obowiązane osiągnąć co najmniej 50 % poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła.  Z kolei do lipca 2020 r. gmina musi ograniczyć do nie więcej niż 35 % masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Nie będzie to możliwe bez prawidłowej segregacji odpadów przez mieszkańców.

Przedstawione powyżej wprowadzone zmiany mają zwiększyć i poprawić segregację odpadów komunalnych prowadzoną u źródła. Ponieważ niski poziom segregacji jest przyczyną degradacji odpadów poprzez ich zanieczyszczenie i w konsekwencji składowanie, a nie postępowanie zgodnie z ustaloną hierarchią, która pozwoli na osiągnięcie wymaganego poziomu recyklingu.

Wciąż ponad połowa odpadów powstająca w gospodarstwach domowych trafia na składowiska lub do spalarni. Dlatego tak ważne jest by ograniczyć składowanie odpadów, a tym samym zwiększyć ilość odpadów przygotowanych do ponownego użycia lub poddawanych recyklingowi. Obowiązująca od lat Hierarchia postępowania z odpadami na pierwszych miejscach stawia zapobieganie powstawaniu odpadów i Przygotowanie do ponownego użycia. Dopiero na kolejnych miejscach znajduje się Recykling i Odzysk, a na samym końcu Unieszkodliwianie. Zapobieganie powstawaniu odpadów zakłada różne działania mające na celu zmniejszenie wytwarzania odpadów oraz ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Przykładem takich działań może być stosowanie opakowań i produktów wielokrotnego użytku- utrzymać produkt w obiegu jak najdłużej włączając w to ich naprawianie, dzielenie się czy wykorzystanie pozyskanych z odpadów surowców do tworzenia nowych produktów.          

WZROST OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI

Co wpływa na wzrost stawki
Przyczyną podwyżek jest m. in. brak konkurencji na rynku wśród firm odbierających odpady. Wybór przedsiębiorcy świadczącego usługi odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów dokonywany jest w drodze rozpisanego przez gminę przetargu. W wielu przypadkach cena jaką musi zapłacić gmina za tę usługę uzależniona jest od konkurencyjności firm. Jeżeli o zamówienia ubiegać będzie się większa liczba podmiotów, jest szansa, że gmina poniesie mniejsze koszty. Choć te z roku na rok wzrastają od co najmniej kilku do kilkunastu procent co przekłada się na wzrost stawek opłat za odbiór odpadów.                                                                       
Kolejną przyczyną wzrostu opłat jest wzrost kosztów zagospodarowania odpadów. Ma na to wpływ kilka głównych czynników. Pierwszym z nich jest wzrost tzw. opłaty marszałkowskiej za składowanie odpadów. Opłata ta w roku 2019 wynosiła 170 zł za tonę odpadów przeznaczonych do składowania. W roku 2020 jej wysokość wrosła do kwoty 270 zł za tonę.                                                
Zaostrzone przepisy dot. monitoringu i bezpieczeństwa pożarowego dla przedsiębiorców prowadzących komunalne instalacje czy składowiska odpadów jak również wzrost cen energii dla przemysłu są kolejnym czynnikiem mającym wpływ na wzrost opłat z uwagi na to, iż większość kosztów poniesionych na dostosowanie się do istniejących przepisów oraz koszty utrzymania instalacji zostaną skalkulowane w cenę odbioru odpadów przez podmiot świadczący usługi.                
Niestety wciąż niemalejąca ilość odpadów zmieszanych oddawana przez mieszkańców jak również nieprawidłowa segregacja także w znacznym stopniu przedkłada się na wzrost stawek.                       
Należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden czynnik – wzrost cen gospodarowania odpadami w całej Europie wynika z zakazu importu odpadów wprowadzony przez Chiny, które wcześniej były największym światowym odbiorcą odpadów z papieru i plastiku.

KOSZT SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI

Zbilansowanie przychodów i kosztów dotyczących gospodarki odpadami.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach określa m.in. obowiązek zbilansowania przychodów z opłat i kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Oznacza to, że system powinien funkcjonować na zasadzie samofinansowania tzn. jego koszty należy pokryć ze środków uzyskanych przez gminę z opłat od właścicieli nieruchomości. Wysokość ponoszonych przez mieszkańców opłat powinna być ustalona na poziomie zabezpieczającym pokrycie kosztów funkcjonowania systemu.                                              

Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty:
1) odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych;
2) tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
3) obsługi administracyjnej tego systemu
4) edukację ekologiczną w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi

Koszty systemu gospodarki opadami komunalnymi w Gminie Prusice kształtuje się na poziomie 1 679 267,00 zł rocznie, natomiast wpływy do budżetu z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wnoszone przez mieszkańców wynoszą 1 254 681,60 zł.

Jak wykazuje analiza kosztów w Gminie Prusice opłaty wnoszone przez mieszkańców nie pokrywają w pełni kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

Nierównowaga kosztów i przychodów wskazuje na podjęcie działań w kierunku pełnego bilansowania się systemu tj. przedstawienia radzie gminy propozycji uchwalenia zmienionej stawki na poziomie zapewniającym zrównoważenie dochodów z wydatkami.

JAK SEGREGOWAĆ ODPADY

Główną zasadą systemu segregacji odpadów jest oddzielenie surowców od odpadów, które nie nadają się do powtórnego przetworzenia. Surowce te to: metale i tworzywa sztuczne, papier, opakowania szklane oraz odpady biodegradowalne. Zbieranie osobno papieru, szkła, tworzyw sztucznych z metalem oraz odpadów biodegradowalnych pozwala uzyskać najbardziej pełnowartościowe surowce do przetworzenia.

Przy segregacji bezwzględnie należy pamiętać o odpadach niebezpiecznych, do których zaliczają się zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane leki, zużyte świetlówki, opakowania po chemikaliach, a także zużyty sprzęt RTV i AGD. Tych odpadów nie wolno wyrzucać do odpadów zmieszanych. Można je oddać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych - PSZOK.