Brzeźno

Nazwa miejscowości: BRZEŹNO

Sołtys: TOMASZ PODOBIŃSKI.

Liczba mieszkańców: 228 osób (dane na dzień 05.04.2017 r.).

Położenie: wieś położona ok. 6 km na zachód od Prusic, nad niewielkim potokiem, na północnym skraju Wzgórz Trzebnickich.

Typ miejscowości: wieś o układzie wielodrożnicy.

Historia: Znaleziska archeologiczne dowodzą osadnictwa na tym terenie od co najmniej neolitu (4200-1700 p.n.e.), znaleziono ślady osadnictwa i cmentarzyska kultury łużyckiej z młodszej epoki okresu brązu i z okresu halsztackiego epoki żelaza (1000-400 p.n.e.), odkrycia także z okresu wpływów rzymskich (0-375 n.e). W dwóch miejscach znaleziono ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego (X-XIII w.). Pierwsza wzmianka historyczna pod nazwą Bresna pochodzi z 1204 r. W 1288 r. w dokumencie księcia Henryka IV Probusa występuje pod nazwą Bresin, nadał on dziesięcinę ze wsi kościołowi św. Krzyża we Wrocławiu. W dokumencie księcia Konrada Wołowskiego z 1487 r. stwierdzono istnienie we wsi folwarku. W 1618 r. właścicielem wsi był Jan von Mordeisen a w 1665 r. Jan von Kotuliński. Ze spisu z 1780 r. dowiadujemy się, że we wsi był: dom właściciela, folwark, 12 chłopów zagrodników, 78 ewangelików. Kolejny spis z 1844 r. wymienia: pałac, folwark, szkołę ewangelicką, wiatrak, gorzelnię, 26 domów oraz 161 mieszkańców ( w tym 35 katolików). Brzeźno zostało zajęte bez walk 25 stycznia 1945 r. przez 13 Armie Radziecką. Na terenie parku znajduje się krzyż pokutny (stawiany w miejscu zbrodni przez zabójcę) z granitu, nieregularny o wymiarach 85x75x9 cm. Został on przeniesiony na teren parku w 1936 r., po wojnie uważany za zaginiony, następnie w 1985 r. odnaleziony podczas inwentaryzacji krajoznawczej i ustawiony na obecnym miejscu.

Ciekawostki: Niezwykłą atrakcją w miejscowości jest ZESPÓŁ DWORSKI zbudowany ok. 1850 r. w stylu modernistycznym, przebudowany w 1913 r. Budynek piętrowy, podpiwniczony, na zasadniczym rzucie prostokąta. W fasadzie ryzalit środkowy, ze szczytem uskokowym, wydzielonym pilastrami, przed nim ganek. W jednym z narożników niska ośmioboczna baszta. Przy ścianie zachodniej trzykondygnacyjna kwadratowa wieża. W elewacji ogrodowej południowej ryzalit środkowy ze szczytem uskokowym. W narożniku południowo wschodnim pięcioboczny ryzalit w formie baszty. W elewacji wschodniej ryzalit pięcioboczny a przed nim taras z wejściem po schodach. Dach na korpusie czterospadowy, na baszcie ośmiospadowy zwieńczony iglicą, na ryzalitach bocznych pięciospadowy, na ryzalitach środkowych i ganku dwuspadowy, na wieży dach namiotowy, ostry, zwieńczony iglicą. Gzyms cokołowy, podwójny podokienny piętra i podwójny wieńczący. Okna obramowane, zamknięte łukiem ostrym, z wyjątkiem góry ryzalitów środkowych i baszty. Od frontu podjazd z przedłużonym pod nim podpiwniczeniem. W baszcie na pierwszym piętrze od strony korpusu balkon a w ścianie północno zachodniej kartusz herbowy, na płycie piaskowcowej, ze skutym, ale dającym się odczytać napisem „Manfred 1913”. Park założony w drugiej połowie XIX w. z wykorzystaniem fragmentów naturalnego lasu o powierzchni ok. 3,5 ha. W parku znajdują się dwa stawy. W starym drzewostanie m.in. dąb szypułkowy (część ponad 200 letnich), buk pospolity, dąb szkarłatny, jesion wyniosły, lipa drobnolistna. Po drugiej wojnie światowej pałac został przejęty przez państwo i został przeznaczony na PGR i przedszkole, popadał powoli w ruinę. Od całkowitego zniszczenia uratowała go sprzedaż prywatnym właścicielom. W 1990/1999 r. pałac stał się własnością państwa Marzeny i Krzysztofa Gradeckich, dokonali oni wszelkich starań aby po wielu latach renowacji obiekt odzyskał dawną świetność. Pałac Brzeźno został odrestaurowany, wyposażony w zabytkowe meble, a cała aranżacja tworzy szlachecki klimat z dawnych lat. Otoczony przez piękny, zadbany park z malowniczymi krajobrazami. W kompleksie pałacu znajduje się hotel, restauracja, strefa spa, pole golfowe (GRADI GOLF CLUB), korty tenisowe i wiele innych atrakcji. Jest to niezwykle urokliwe miejsce, gdzie można odpocząć, zagrać w golfa, zorganizować konferencje.

Strona internetowa pałacu w Brzeźnie: www.palacbrzezno.pl