Budzicz

Nazwa miejscowości: BUDZICZ

Sołtys: JACEK OKSIŃSKI

Liczba mieszkańców: 145 osoby (dane na dzień 05.04.2017).

Położenie: wieś położona 3,5 km na zachód od Prusic, na Równinie Prusickiej.

Typ miejscowości: Wieś o typie ulicówki z folwarkiem z czworobocznym majdanem/ podwórzem.

Historia: Prawdopodobnie nazwa miejscowości jest pochodzenia topograficznego, wywodzi się od określenia bud w leśnej osadzie smolarzy - wytwórców smoły (bud- dzicz). W 1937 r. w ramach germanizacji, zmieniono nazwę wsi na „Georgendorf” - wieś Jerzego. Znaleziska archeologiczne odnalezione na terenie Budzicza pochodzą z neolitu (4200-1700  p.n.e.), odkryto ślady osadnictwa kultury łużyckiej z młodszej epoki brązu i z okresu halsztackiego epoki żelaza (1000-400 p.n.e.). Kolejne znaleziska to cmentarzysko kultury pomorskiej z okresu lateńskiego (400 p.n.e.-0), osada i ślady osadnicze kultury przyworskiej z okresu wpływu rzymskich (0‑374 r.) oraz osadnictwo wczesnośredniowieczne (stwierdzone od X w.). W dokumentach wieś znana pod nazwą Podacin wymieniona od 1356 r., była wówczas lokowana na prawie niemieckim a należało jako lenno książęce do braci Wolko i Bogusza Koslig.  W 1421 r. właścicielem wsi Podaczin był Heinczke. W 1453 r. właścicielem był Jerzy Koslig, użyto wtedy nazwę Podatschin. Od 1742 r. działała tu szkoła ewangelicka (w latach 1945- 1979 r. funkcjonowały tu szkoła z klasami I-IV). Spis z 1780 r. wykazał: murowany dom właściciela (wieś wtedy należała do Rosenbergów), folwark, szkołę ewangelicką, młyn oraz 178 mieszkańców (ewangelików). Kolejny spis z 1844 r. wymienia: pałac, folwark, wiatrak, cegielnię, browar, gorzelnię, szkołę ewangelicką, 4 rzemieślników, kramarz, 36 domów oraz 315 mieszkańców (w tym 30 katolików). Po roku 1867 r. nastąpiła powolna redukcja zabudowy i spadek liczby mieszkańców. Wzmianka, że w roku 1754 r. był budowany barokowy zespół dworski, który w 1908 r. został przebudowany i powiększony, ale mimo to pałac nie zachował się i niestety został rozebrany w ok. 1950 r.. Pozostał tylko park (we fragmentach parku można odnaleźć część fundamentów pałacu) o powierzchni ok. 3,6 ha założony w XIX w. Obecnie część parku została wykorzystana na ogrody warzywne i sad. Na terenie pozostał stary drzewostan: buk odmiany purpurowej, dąb czerwony i szypułkowy, grab zwyczajny, jesion wyniosły. Park z trzech stron otoczony murem z cegły, bramy z kutych krat. Pierwsi powojenni osadnicy przybyli do wsi na początku 1946 r. Rok później osadnicy pochodzący z Podola postawili krzyż w podzięce za przeżytą wojnę (F.Kapelusznik, S.Ślązak, M.Kiekisz, E.Tarnowski). W 1980 r. krzyż został wymieniony na nowy (S.Niedźwiedź, R.Kulik, M., P. i E.Koreńczuk). Obecny krzyż postawiony w 2009 r. został zasponsorowany przez mieszkańców wsi. Po 1945 r. (10 maj 1958 r.) wybudowana została także kapliczka (przez Jana Kumora) o wyraźnie ludowych cechach, murowana, tynkowana, na rzucie kwadratu, na wielostopniowym cokole słup o nieregularnej linii, zwieńczony drewnianym krzyżem o trójlistnie zakończonych ramionach. Kapliczka otoczona drewnianym płotkiem, stoi w centrum wsi.

Ciekawostki: Z inicjatywy mieszkańców wsi założono w 2008 r. Stowarzyszenie Organizacji Pozarządowej „Młodzież z Budzicza” pod przewodnictwem W.Świerkowskiego. Stowarzyszenie działa na rzecz poprawy życia i wizerunku wsi. Dotychczas wybudowano chodnik, uporządkowano świetlicę i plac zabaw. Corocznie organizowana jest Biesiada Sernikowa, na której można spróbować pysznych i słynnych serników z Budzicza.

W miejscowości znajduje się także Platan o obwodzie 8 m a w okolicy liczne głazy narzutowe oraz stare dęby szypułkowe (część z nich o wymiarach pomnikowych).